گفتگوی زنده رادیویی رییس دانشگاه فنی و حرفه ای
در برنامه پل مدیریت رادیو تهران
به گزارش اداره کل روابط عمومی، دکتر ابراهیم صالحی عمران رییس دانشگاه فنی و حرفه ای برنامه عصر امروز با حضور در رادیو تهران صدای جمهوری اسلامی ایران و شرکت در برنامه پل مدیریت به سوالات مطروحه پاسخ داد.
بنابراین گزارش، مشروح این مصاحبه به شرح ذیل است:
در دانشگاه فنی و حرفه ای، فناوری به صنعت و صنعت به توسعه کشور می انجامد؟
دکتر صالحی عمران: سوال بسیار خوبی ست، نکته مهم همین‌جاست. بعضی آموزش‌های فنی وحرفه ای، ارتباط تنگاتنگی با بخش های بیرون از خودش باید داشته باشد. طبیعی ست بخش‌های صنعت، کشاورزی وخدمات بسیار مهم اند.
اطلاعات بازار کار، یعنی شکل ارائه آموزش بر اساس اطلاعاتی ست، که از بازار کار و از وضعیت اقتصادی جامعه و مطالعه ی آنها صورت می گیرد.دنیای حرفه ها و مشاغل مورد توجه ماست.در برنامه ریزی سعی می‌کنیم، ارتباط تنگاتنگی با صنعت داشته باشیم که از ویژگی‌های موفق سیستم های آموزش فنی و حرفه‌ای در دنیاست، آموزش باید دو گانه صورت پذیرد. بخشی داخل دانشگاه و بخش دیگر(عملی) در خارج از دانشگاه و عمدتا در صنعت صورت پذیرد. که این نقیصه، متاسفانه هنوز در کشور ما وجود دارد.
حدود ۶۰ درصد برنامه های جدید، به صورت عملی ست. ما در دانشگاه فنی و حرفه ای، حدود ۳۴۰۰ کارگاه و آموزشگاه برای ارائه دروس داریم. ماهیت آموزش فنی و حرفه‌ای به صورت عملی ست که هم در محیط های عملی، کارگاهی و آموزشگاهی دانشگاه صورت می پذیرد، هم در صنعت.
استارت کار را شروع کرده ایم. در تغییر سرفصل ها سعی کردیم، کار فرماها و صاحبان صنایع را در برنامه ریزی درسی دخالت بدهیم و سعی می‌کنیم که نیازهای آموزش مبتنی بر نیازهای آنها باشد. رشته های مورد نیاز هر سال و همچنین آمایش آموزش های مهارتی را رصد می کنیم و رشته های جدیدی جایگزین می‌کنیم. البته نقیصه ای که الان وجود دارد، کمبودآموزش دوگانه در کشور است.
برای رفع این نقیصه، رشته هایی که از لحاظ ماهیت تخصصی به صنایع بزرگ و کوچک ربط پیدا می کند را استخراج و در همین راستا، تفاهم نامه ای با وزارت صنعت و معدن امضا کرده‌ایم. برای پیوند رشته ها با صنعت استان‌ها. دانشگاه، کارگاهها، آموزش و محیط آموزشی را در اختیار صنعت قرار دهد و صنعت هم محیط کارش را در اختیار دانشجویان ما قرار دهد و فارغ‌التحصیلان ما را جذب کند. طرح برند ملی، حمایت از کالاهای تولید داخل یکی از این قدم های مثبت در این راه است.
دانشگاه فنی و حرفه ای نسبتی با دار الفنون دارد؟
جواب: آموزش مهارت ها با تاسیس دارالفنون در ایران آغاز شد. آموزش فنی و حرفه‌ای سابق ای ۱۵۰ ساله در ایران دارد. که ادامه آن فعالیت‌ها دانشگاه فنی و حرفه‌ای است.
تاریخ تاسیس دارالفنون چه زمانی است؟
جواب: ۸ دیماه زمان تاسیس دارالفنون در ایران بود. آموزش های مهارتی به عناصری نیاز دارد و یکی از مهمترین این عناصر برنامه ها و رشته های مبتنی بر نیاز آموزش و صنعت است و عنصر مهم دیگر درک درست از نیازهای بازار کار.
در کنار عناصری که منجر به ارائه با کیفیت آموزش مهارتی می شود، توجه به مربیان خوب است.
در آن زمان مربیان خوب وجود نداشت و به ناچار از مربیان خارجی دعوت به حضور کردند. البته دوره های آموزشی، تبادل تجربه و ارتباط فرهنگی لازم و ضروری است. البته عنصر تجهیزات هم از عناصر مهم آموزش‌های مهارتی ست.
ماموریت اصلی دانشگاه فنی و حرفه‌ای از میان این گزینه ها، تربیت تکنسین، تولید فناوری‌های سطوح پایین و میانی، ایجاد و ارتقاء مهارت های دانشجویان و شکوفایی
استعدادهای آنها و ایجاد زمینه های اشتغال در بازار کار چیست؟
جواب: دانشگاه فنی و حرفه‌ای مجموعه ای از این اهداف است. اساس کار دانشگاه فنی و حرفه‌ای، تربیت تکنسین است. فارغ التحصیلان ما پنجه های کار آمدند. در کنار یک مهندس چندین تکنسین لازم است تا موتور متحرکه و چرخه اقتصاد کشور را پیش ببرد. ما با کمبود نیروهای ماهر در بخش های مختلف رو به رو بوده ایم و کشوری هستیم که نیروهای کار ما خیلی از مهارتها را نمی دانند. طبق آمار ۷۰ تا ۸۰ درصد نیروهای کار در حقیقت مهارت لازم برای انجام کار را ندارند.
آیا دانشگاه فنی و حرفه ای در برنامه استعدادیابی برای کسانی که می توانند در زمینه هایی شاغل و یا موفق باشند، توانایی کشف استعداد ها و جذب نیروها را دارد؟
جواب: دانشگاه فنی و حرفه‌ای دوره‌های کوتاه مدت هم دارد. همانطور که توضیح داده شد، مسیر درست استعداد یابی آموزش عالی، به طور اساسی به عهده مقطع متوسطه و آموزش و پرورش قرار داده شده است. که بهترین زمان برای شناسایی استعداد های خاص دانش آموزان می باشد، به شرط آنکه مهارتها را به دانش آموزان بشناسانیم.
بهتر نیست مانند قدیم طرح کار اجباری در مدارس کل کشور انجام شود؟
جواب: بهترین نوع آموزش، آموزش دوگانه می باشد. دراین نوع آموزش، بخشی از آموزش در سیستم آموزشی و بخشی در محیط کار واقعی صورت میگیرد، که جایش در آموزش مهارتی ایران خالی ست.
مسیر پذیرش دانشجویان در دانشگاه فنی و حرفه ای به چه صورت می باشد؟
جواب: مطابق قانون دانشجو در طی دوران تحصیلی کاردانی و کارشناسی پیوسته و ناپیوسته، از طریق سازمان سنجش، به دو طریق پذیرش می شود. پذیرش با آزمون و بدون آزمون با سوابق تحصیلی، پذیرش دانشجو در کارشناسی ناپیوسته بدون آزمون صورت می گیرد. در دوره‌های کارشناسی پیوسته با آزمون، در دوره‌های کارشناسی پیوسته و کاردانی با آزمون پذیرش صورت میگیرد. دوره های کاردانی هم با آزمون است به جز رشته های الکترونیک حسابداری و تربیت بدنی.
چه برنامه ای برای استخدام کارمندان قراردادی دانشگاه فنی و حرفه‌ای با مدارک دکترا، کارشناسی ارشد و کارشناسی دارید؟
جواب: دانشگاه اختیار تبدیل وضعیت و یا استخدام نیروهای قراردادی را ندارد. حدود ۳۰ هزار نیروی قراردادی در دانشگاه فنی و حرفه ای مشغول به کار می باشند. چندین بار با سازمان استخدامی مکاتبه و تقاضا برای کمک به تغییر وضعیت این عزیزان شد، اما نیاز به قانون داریم و این کار از طریق مجلس صورت می پذیرد و از توان دانشگاه خارج است.
اگر فرزندتان حق انتخاب برای رشته داشته باشد آیا اجازه می دهید این دانشگاه را انتخاب کند؟
جواب: در صورت داشتن علاقه حتما اجازه می دهم.
آیا از عملکرد خودتان راضی هستید؟
جواب: دلم می خواهد بیشتر راجع به بحث‌های نظری کار کنم و فرهنگ مهارت آموزی به میان خانواده ها ببرم.
برای تبدیل به قطب دانشگاه فناور، نوآور و کارآفرین ایران بیشتر به چه چیزی نیاز داریم، پول یا همت؟
جواب: قطعاً به همت و اراده مدیران نیاز است.
آیا می توانید خبرخوبی را برای اولین باراز این برنامه به مردم بدهید ؟
جواب: خبر خوب استارت شروع آموزش دوگانه در دانشگاه فنی و حرفه ای می باشد.
در اولین سوال بفرمایید که فارغ التحصیلان دانشگاه شما چقدر امکان دارد که بیکار بمانند؟
جواب: دانشگاه فنی و حرفه ای یکی از آن دانشگاه هایی است که رویکردش مبتنی بر آموزش حرفه و مشاغل است و ماموریت خاصش نیز آموزش مشاغلی است که در بازار کار میتواند دانشجویان و فارغ‌التحصیلان را کمک کند که بتوانند سریع به مشاغل مختلف دست پیدا کند و قائدتا دانشگاهی با این رویکرد می تواند در بازار کار خیلی موفق باشند، آمار نشان می دهد که این موضوع نشان می دهد که از بین ۷۰ تا ۷۵ درصد دانشجویان به صورت عمومی در بازار کار شاغل می شوند و بیشتر مشاغل نیز از نوع خود اشتغالی است، یعنی به طوری فنی می شوند که دغدغه شغل ندارند.
دوره های دانشگاه فنی و حرفه ای خوبی آن این است که کاردانی های پیوسته ارائه می کند، یعنی امتداد دوره هنرستان و ادامه همان حرفه ای است که در هنرستان خواند، این برنامه می تواند نسبت به توانایی دانشجویان در بازار کار کمک کند.
آیا از بین دانشجویان استعداد یابی هم میکنید یا فقط بر اساس علاقه آنها هدایت تحصیلی می شوند؟
جواب: استعداد یابی باید در دوران دبیرستان صورت گیرد که نظام آموزش متوسطه و آموزش پرورش وظیفه هدایت تحصیلی و استعداد یابی کند که در مسیر درست قرار گیرد و آموزش تکمیلی آن با دانشگاه است.
آموزش در دانشگاه فنی و حرفه ای و سطح شایستگی نیروی کاری که تربیت می کنید با سطح استاندارد جهانی فاصله دارد؟
جواب: نمی توانیم بگوییم فاصله دارد، چراکه دانشگاه فنی و حرفه ای یک دانشگاهی است که مجوز و اختیار شواری برنامه ریزی آموزشی و درسی را از وزارت علوم اخذ کرده است و این بدان معنا است که می تواند رشته ها، سر فصل ها و نوع آموزش ها را مرتب بروز کند و ما موفق شدیم ۸۸ برنامه درسی را بروز کنیم و جالب است بدانید که برنامه ریزی آموزشی و درسی دانشگاه فنی و حرفه ای با دانشگاه های نظری کاملا متفاوت است چرا که ما می خواهیم ببینم نیازهای آموزشی مشاغل به چه صورت است و این کار در تغییر سر فصل ها و دروس نیز انجام شده، بر اساس مطالعه ای که در بازار کارشده این موضوعات صورت گرفته است، شاید در دانشگاه نظری شاید اساتید در شورای آموزشی بدون در نظر گرفتن نیازهای بازار کار برنامه ریزی کنند در حالی که در دانشگاه فنی و حرفه ای به بازار کار و نیاز مشاغل مختلف نگاه می کنیم و حتی از تجربیات بین المللی این مشاغل نیز استفاده شده است و از پایگاه های اطلاعاتی که استانداردها و شایستگی های آموزش وجود دارد بهره می گیریم.
هر آموزشی که صورت میگیرد سعی می شود در کنار اساتید و کارشناسان آموزش که به طراحی برنامه ریزی آموزشی و درسی می پردازند حضور کارفرمایان و صنعتگران در دانشگاه توأم باشد، وقتی بتوان کارفرما را نزدیک دروس کرد و صنعت را در کنار دانشگاه قرار دهیم می تواند یا استاندارد های مشاغل روز دنیا و کشور تطبیق پیدا کند که عمدا رویکرد دانشگاه اینگونه بوده است.
وابسته به وزارت علوم و تحقیقات فناوری هستین؟
جواب: این دانشگاه ۱۸۰ دانشکده فنی و حرفه ای دارد که ۵۳ دانشکده دختران و ۱۲۷ دانشکده فنی پسران است، از سال ۱۳۹۰ با مصوبه مجلس شورای اسلامی از وزارت آموزش و پرورش جدا شده و امروز زیر نظر وزارت علوم و تحقیقات فناوری مدیریت میشود که میتوان گفت بزرگترین دانشگاه حضوری است که با ۱۸۰ هزارنفر جمعیت دانشجویی اداره میشود.
رابطه دانشگاه با سازمان فنی و حرفه ای چیست؟
جواب: سازمان فنی و حرفه ای یک سازمانی است که آموزش های کوتاه مدت ارائه میکند و وابسته به وزارت کار است و از نوع آموزش های غیر رسمی است که با دانشگاه فنی و حرفه ای در حد همکاری های فکری است، آموزش در دانشگاه منتهی به اخذ مدارک دانشگاهی است.
تفاوت های دانشگاه فنی و حرفه ای با دانشگاه جامع علمی کاربردی در چیست؟
جواب: دانشگاه جامع علمی کاربردی وابسته به وزارت علوم است ولی آنها دوره های کاردانی ناپیوسته را دارند که دو ساله است، کلیه فارغ‌التحصیلان رشته های فنی و حرفه ای در آزمون سازمان سنجش گرفته میشود وارد دانشگاه می شود و ماهیت دانشگاه فنی و حرفه ای پنج ساله است، همچنین برخی رشته های کاردانش نیز می تواند وارد دانشگاه شود، ولی دوره های دانشگاه علمی کاربردی عمدتا ناپیوسته است و ماهیت آن مبتنی بر آموزش مشاغل است و یک سیستم آموزشی خاصی دارد که آموزش های مبتنی بر نیاز به نیروی انسانی است و مرتب برنامه های خود را تغییر دهد، دانشگاه فنی و حرفه ای مقداری پایه های دانش نظری قوی تری داریم.